Sözleşme Nasıl Hazırlanır?

Sözleşme Nasıl Hazırlanır?… Sözleşme, taraflar arasında hukuki sonuç doğuran veya doğuracak iradi işlemin yazıya geçirilmiş halidir. Taraflar veya tüzel kişiler aralarında çeşitli sözleşmeler hazırlayarak üzerinde tasarruf edecekleri edimleri belirleyerek bunun hukuki olarak da ispatını sağlamak üzere aralarında bir sözleşme yapmaktadırlar. Sözleşme ilişkisinin kurulmasındaki temel neden güven ilişkisinin tesisidir. Taraflar yazılı sözleşme ile konuşulanları bir ispat aracı haline dönüştürmek için yazılı olarak bu beyanları bir sözleşme haline getirirler ve bunun sonucunda “Söz uçar, yazı kalır.” deyimi gerçekleşmiş olur. Bu durum sözleşmenin tarafları arasındaki kişileri bağlar ve hukuken artık tarafların birbirlerine karşılıklı olarak sorumlulukları doğmaya başlar. Fakat sözleşme hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalara daha önce yazmış olduğumuz “Sözleşme Hazırlanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?” başlıklı yazımızda değinmiştik. Bu yazımızda ise bir sözleşmenin nasıl hazırlanacağı hakkında genel çaplı bilgiler vermeye çalışacağız. Ancak bazı sözleşmeler hukuken geçerli değildir. Örneğin hukuk kurallarına aykırı olarak hazırlanan sözleşmeler ve genel ahlaka aykırı sözleşmeler geçersizdir. Bu nedenle hazırlayacağınız sözleşmeleri mutlaka bir avukattan danışmanlık hizmeti satın alarak gözden geçirtmeniz ve onaylattırmanız gerektiğini düşünmekteyiz. Nitekim sözleşmelerde yapılacak hatalar, ileride telafisi mümkün olmayacak sonuçlar doğurabilir ve hak kaybına uğrama ihtimaliniz mevcuttur.

1- Sözleşme hazırlarken tarafları ve varsa ünvanlarını eksiksiz olarak belirtmelisiniz.: Örneğin taraflar arasında birbirlerine borç yükleyen bir sözleşme yapılıyorsa alacaklının ve borçlunun adı soyadı, T.C. Kimlik numarası, adresi dikkatlice belirtilmeli ve sözleşmeye yazılmalıdır. Bazı sözleşmelerde tarafların bilgileri eksik yazılmakta, sadece ad ve soyad yazılmaktadır. Bu durum işleri zorlaştırmaktadır. İleride olası bir icra takibi yapılması halinde tarafların tespitinin yapılması teknik olarak zora sokulmaktadır. Bu nedenle yukarıda belirtmiş olduğumuz gibi sözleşmede tarafların bilgilerinin eksiksiz olarak yazılması gerekmektedir.

2- Sözleşmede taraflara borç yükleyecek konuların tek tek ve detaylıca belirtilmesi gerekmektedir.: Sözleşmeler kısa kalıp cümlelerden ziyade her somut olayın özelliklerine göre detaylı ve dikkatli hazırlanmalıdır. Ne gereksiz cümleler kurularak laf uzatılmalı, ne de açık uçlu eksiklikler bırakılarak baştan savma hazırlanmamalıdır. Dolayısıyla burada dikkat edilmesi gereken şey istenilen şeyin yani taraflara borç yükleyecek unsurların detaylıca saptanmasıdır. Örneğin satılacak bir ürünün bütün detayları yazılmalıdır. Sadece çamaşır makinası yazmak yetmeyecektir. Siyah Phillips marka 5 kod numaralı çamaşır makinası gibi bir cümle yazılmalıdır. Burada sizlere anlatmak istediğimiz husus hangi ürünün borç yüklediğini açık bir şekilde yazılması ve belirtilmesidir. Çünkü ileride hukuki bir ihtilaf ortaya çıktığında hakim tarafından bu ürünün saptanması gerekecektir. Dolayısıyla sizin kağıda yazmış olduğunuz sözleşmedeki ürün baz alınacaktır. Diğer türlü yani sözleşmede belirtilmeyen bir detay, mahkeme önünde iddianızı kanıtlamanızı zora sokacaktır.

3- Sözleşmede tarihler mutlaka belirtilmelidir.: Kurmuş olduğunuz sözleşme imza atılması ile birlikte artık hukuken sonuç doğuracaktır. (Tabiki hukuk kurallarına uygun olmak kaydı ile) Sözleşmenin tarafları arasında hazırlanacak olan sözleşmede tarihler mutlaka belirtilmelidir. Örneğin “Yukarıda belirtmiş olduğum ürünleri 30.05.2026 tarihinde teslim edeceğim.” gibi net olarak bir tarih belirtilmelidir. Nitekim bu tarih muacceliyet tarihi olacaktır. Yani borçlu bu tarihte söz konusu ürünü teslim etmezse temerrüde düşmüş olacaktır. Temerrüde düşmesiyle birlikte bu sözleşmeye karşı da icra takibi başlatılabilecektir. Aynı zamanda sözleşmenin hazırlandığı tarihi de mutlaka sözleşmenize yazmanız gerekmektedir.

4- Sözleşmenizde cezai şartları, görevli ve yetkili mahkemeyi belirtebilirsiniz.: Hazırlamış olduğunuz sözleşmelerde edimin (yani borcun)  ifa edilmemesi (ödenmemesi) halinde kararlaştırılacak olan cezai şartı, sözleşme kapsamında ihtilaf çıkması halinde mahkeme aşamasına geçilmesi ihtimaline binaen hangi mahkemenin görevli olacağını ve hangi mahkemenin yetki alanına gireceğini açıkça belirtmeniz gerekir.

Kısaca bir sözleşmeyi hazırlarken bu hususlar en önemli hususlardır, ancak sadece bunlarla da sınırlı değildir. Bütün sözleşmeler kendi içerisinde değerlendirilmelidir. Bazı sözleşmeler hukuka aykırı olabilir. Bu durumda bu sözleşme geçersiz olur. Türk Borçlar Kanununda gabin (aşırı yararlanma) veya buna benzer sakatlık halleri de söz konusu olabilir ve sözleşmeleriniz tamamıyla geçersiz kılınabilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için bir avukattan danışmanlık hizmeti almanızı önermekteyiz.